Κοντεύουν ήδη να κλείσουν δύο χρόνια, αφότου πρωτοπάτησα το πόδι μου μέσα στους δαιδάλους του www.melivoia.blogspot.com ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα του ιδρυτή της ιστοσελίδας αυτής σε μια κοινή μας προσπάθεια να διασώσουμε ό,τι είναι μπορετό απ’ τον τεράστιο λαογραφικό μας πλούτο, αφού καταφέρουμε πρώτα να βγάλουμε στην επιφάνεια τις τόσες “θαμμένες” παραδόσεις κι αφού αφαλοκόψουμε την πραγματικότητα από το μύθο που περιβάλλει την ιδιαίτερη πατρίδα μας, τη Μελίβοια – Αθανάτη, απ’ τη Δωρική κάθοδο μέχρι και τις μέρες μας. Γνωρίζουμε άριστα πως πρόκειται για τόλμημα φοβερά φιλόδοξο και τρομαχτικά επικίνδυνο, μια και κάνουμε βουτιά στα βάθη της ιστορίας χωρίς φωτεινό ορίζοντα και δίχως ασφαλείς σημάνσεις. Το τολμούμε όμως μέσα στα πλαίσια μιας πραγματικής κι όχι Δονκιχωτικής αναζήτησης με την ελπίδα πως θα μπορέσουμε στο τέλος να δέσουμε πάνω στο χρόνο τα ξεθωριασμένα κομμάτια του παζλ.
Στο διάστημα των δύο περίπου χρόνων μπορέσαμε να συγκεντρώσουμε και να προβάλουμε αρκετά πράγματα, πολύ λίγα όμως σε σύγκριση με τα όσα απομένουν να παρουσιάσουμε από δω και στο εξής. Και είμαι πεπεισμένος πως, έστω και με δυσκολίες, θα τα φέρουμε σε πέρας. Στηρίζω την αισιοδοξία μου αυτή στην πίστη πως ο Μεγαλοδύναμος θα μου δώσει τα χρόνια και τη δύναμη, άλλωστε ως προς αυτό είναι ζεστό ακόμα το μήνυμα που μου έστειλε λίγες μέρες πριν, καθώς και στην αμέριστη συμπαράσταση τριών συνεργατών μου, οι οποίοι στέκονται δίπλα μου από τότε που ξεκίνησα την προσπάθεια συγκέντρωσης και καταγραφής του λαϊκού πολιτισμού και των ιστορικών στοιχείων του τόπου μας. Και πέρα απ’ αυτά μεγάλες ελπίδες διατηρώ και στα ευρήματα που κάθε τόσο φέρνει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη, που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ενόψει λοιπόν των Χριστουγέννων και του νέου έτους αισθάνομαι την ανάγκη και μαζί την υποχρέωση να πω δυο λόγια και να ευχαριστήσω ανοιχτά αυτούς, που χωρίς την παρουσία και την ώθηση, που μού έδωσαν, πολύ αμφιβάλλω αν θα καταπιανόμουν ποτέ μ’ ένα τόσο δύσκολο εγχείρημα. Και τους αναφέρω με τη χρονολογική σειρά κατά την οποία ο καθένας τους βρέθηκε στο δρόμο μου, καθώς ξεκίνησα την προσπάθειά μου αυτή, ή βρέθηκα εγώ στο δικό του δρόμο. Σημασία για μένα δεν έχει τόσο η σειρά συνάντησης, όσο η συνεργασία και ο κοινός στόχος. Συγκεκριμένα:
Πρώτος λοιπόν έρχεται ο ξάδερφός μου Νίκος Τσιντσιράκος. Οφείλω πριν από οποιαδήποτε άλλη αναφορά μου να του απευθύνω ένα βαθύτατο ευχαριστώ, γιατί στο πρόσφατο ατύχημά μου έτρεξε να μου παράσχει τη βοήθειά του υπέρ το δέον. Ως προς αυτό θέλω να επισημάνω τούτο μονάχα: Όταν οι πράξεις αλτρουισμού είναι ζωντανές, η οποιαδήποτε ρητορική περισσεύει. Και οι νοούντες νοείτωσαν…
Ο Νίκος κοντά είκοσι χρόνια τώρα παλεύει μόνος για τη συγκέντρωση υλικού γύρω απ’ την παράδοση της Αθανάτης, τη λαογραφία του χωριού, τους μύθους, τους θρύλους, τις δοξασίες των απλοϊκών ανθρώπων, τους παροιμιόμυθους, που τρέχουν πάνω στους αιώνες. Επιπρόσθετα μάζεψε άφθονο φωτογραφικό υλικό, κατέγραψε συνεντεύξεις και βιντεοσκόπησε πράγματα και πρόσωπα, που σίγουρα θ’ αποτελέσουν πηγές για τον ιστορικό του μέλλοντος. Του αξίζει επομένως ξεχωριστός έπαινος και ιδιαίτερη διάκριση δεδομένου ότι, αν στην πορεία του συνάντησε κάποια μικρή ανταπόκριση από ορισμένους ή βρήκε λίγη βοήθεια από κάποιους άλλους, είναι πολλαπλάσια η άρνηση, η καχυποψία, η εμπάθεια ή και ο χλευασμός, ακόμα από αρκετούς αυτόκλητους “ινστρούκτορες”. Κατάφερε όμως χάρη στην επιμονή και το πείσμα του να καταστήσει την ιστοσελίδα του πρότυπο και να βρει μιμητές ακόμα και μέσα στο χώρο των επικριτών του!
Και συνεχίζει ακάθεκτος. Και θα συνεχίσει ακάθεκτος. Στο εξής θα βρίσκομαι δίπλα του, όπως βρίσκομαι ήδη δύο χρόνια τώρα, και μαζί θα απαθανατίσουμε ό,τι έχει σχέση με το λαϊκό πολιτισμό και τα ιστορικά δεδομένα του χωριού μας. Εξάλλου πίσω από μας έρχεται ο νεότερος Οδυσσεύς, που δεν πρόκειται ν’ αφήσει ανεκμετάλλευτο ένα τέτοιο κληροδότημα! Άλλωστε δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι το melivoia blog … κερδίζει ολοένα και περισσότερους αναγνώστες! Μακριά όμως απ’ τους προκατειλημμένους αμόρφωτους. Κι ας έχει στο νου του ο Νίκος κι αυτό ακόμα: Πιο εύκολα αλλάζεις τη σκέψη του πρόσφυγα παρά του προκατειλημμένου αμόρφωτου! Κι αυτόν τον τύπο τον συναντάς συχνά, δυστυχώς, ακόμα και ανάμεσα σε κείνους που αλλαζονικά επιδεικνύουν πτυχία και τίτλους! Ω της μωρίας…
Δεύτερος έρχεται ο δήμαρχος του δήμου Αγιάς Αντώνης Γκουντάρας. Όταν έφυγα απ’ τη Μέση Εκπαίδευση και θεώρησα πως η φιλολογική μου δράση τελείωσε οριστικά εκεί, ο Αντώνης ήρθε να μου επισημάνει ότι απέναντι στον τόπο όπου γεννήθηκα και έφτασα ως την καμπή της ζωής μου διατηρώ ανεξόφλητο ένα τεράστιο ηθικό χρέος. Ένα χρέος που θα πρέπει πρώτα ν’ αδειάσω απ’ αυτό κι ύστερα να φύγω! Και χωρίς ο ίδιος να έχει ειδικές γνώσεις γύρω απ’ τους αρχαίους φιλόσοφους (ο άνθρωπος ούτε φιλόλογος ούτε ιστοριοδίφης είναι) με την πρακτική του μού θύμισε ένα χωρίο απ’ την επιστολή του Πλάτωνα προς το φίλο του Τύραννο των Συρακουσών, όταν ο τελευταίος πήρε την απόφαση ν’ αποσυρθεί απ’ τα κοινά και να ιδιωτεύσει. Παρακάμπτοντας το πρωτότυπο κείμενο αναφέρω σε απλά και κατανοητά Ελληνικά ένα ενδεικτικό απόσπασμα της επιστολής. Γράφει λοιπόν ο Πλάτων ανάμεσα στα άλλα:
“… αλλά πρέπει να ξέρεις και τούτο ακόμα. Ότι δηλαδή ο καθένας από μας δεν υπάρχει στη ζωή για τον εαυτό του και μόνο. Ένα μέρος της ύπαρξής μας το δικαιούται η πατρίδα. Ένα δεύτερο οι γονείς μας. Ένα τρίτο τα λοιπά αγαπημένα μας πρόσωπα με τα οποία σχετιζόμαστε στη ζωή. Πολλά όμως κομμάτια του εαυτού μας αναλώνονται στις περιστάσεις που κάθε φορά επηρεάζουν τη ζωή μας…”.
Ναι. Ο Αντώνης καλά έκαμε και μού το επισήμανε. Ας ξέρει όμως ότι εγώ ο ίδιος θα του το επιστρέψω, αν κάποια στιγμή έρθει και μου πει ότι στοχεύει να παρατήσει τα κοινά της περιοχής μας. Ο καιρός έχει τα δικά του γυρίσματα. Κι ο δήμαρχος, όσο του επιτρέπουν οι δυνατότητές του μέσα στη χαοτική κατάσταση, όπου παλεύει, για να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα, πασκίζει για το καλύτερο δυνατό σχετικά με την ανάδειξη και την προβολή της ιστορικής πραγματικότητας του τόπου μας, όπως βέβαια και της πλούσιας λαογραφίας μας.
Τρίτη έρχεται στη σειρά η κόρη μου Ανδρομάχη. Η κοπέλα αυτή χωρίς ενδεχομένως να το επιζητήσει και χωρίς σαφώς να το υποψιαστεί έγινε ορατό κίνητρο και συμπλήρωμά μου σε κάθε μου πνευματική ενασχόληση τον τελευταίο καιρό. Με τον τρόπο της μ’ έκαμε να πιστέψω και να δεχτώ ότι τα όσα έμαθα στη δασκαλική μου διαδρομή, κι όχι μόνο, μικρή σημασία έχει αν αυτά είναι λίγα ή πολλά, ακόμα και να τα φυλακίσω αυστηρά μέσα στη συνείδησή μου με σκοπό να τα πάρω μαζί μου, απ’ το τελωνείο του Αγίου Πέτρου είναι αδύνατο να τα περάσω! Γι αυτό οφείλω να τα αφήσω πίσω μου, στον τόπο μου, στους δικούς μου ανθρώπους, παρακαταθήκη στις γενιές που έρχονται. Αυτό είναι και το πρέπον, ο ενδεδειγμένος δρόμος για την πορεία κάθε “γραμματιζούμενου”. Αυτό λοιπόν πρέπει τελικά να συμβεί και με τη δική μου περίπτωση.
Προθυμότατη, με απεριόριστη διάθεση και προς μεγάλη της ευχαρίστηση στέκεται δίπλα μου για τη συγκέντρωση του υλικού, την ταξινόμηση και την καταγραφή σα να πρόκειται για μία της επιπλέον μεταπτυχιακή εργασία μη διεκδικώντας ωστόσο ποτέ της την όποια αναγνώριση ή την όποια προβολή της. Ένας σεμνός και αφανής εργάτης. Έτσι απλά και ταπεινά.
Με τη βοήθεια λοιπόν κυρίως αυτών των τριών συνεργατών μου ανέβασα στο internet ό,τι ανέβασα μέχρι τώρα. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της βιογραφίας του αείμνηστου γιατρού και πολιτικού Γιάννη Γάλλου. (Σ.Σ. Να δω επιτέλους, δήμαρχε, πότε θα τιμήσουμε τη μνήμη αυτού του ανθρώπου! Πότε!!!). Και χωρίς να κλείνω σε κανέναν την πόρτα μου, εφόσον κάποιος άλλος προτίθεται να με βοηθήσει, μαζί με τους τρεις αυτούς θα προχωρήσω και στο εξής. Φτάνει να πω μόνο ότι ακόμα είμαστε στην αρχή. Δύναμη και υγεία να μας φέρει ο νέος χρόνος. Και σε μας και στον κόσμο ολόκληρο. Δύναμη και υγεία χρειάζεται η ανθρωπότητα προκειμένου ν’ αντιμετωπίσει τα δεινά που πλησιάζουν ολοένα και πιο απειλητικά.
Απομένει να οπλιστούμε όλοι μας με εκείνες τις άμυνες που θα μας βγάλουν μέσα απ’ τη Σκύλα της Παγκοσμιοποίησης και τη Χάρυβδη των Μονοπωλίων. Που θα μας γλιτώσουν απ’ τη λάμια της Αγοράς και θα μας κρατήσουν αλώβητους απ’ το αδηφάγο δόγμα του “όλα πουλιούνται και όλα αγοράζονται” μέσα στο οποίο καταβροχθίζονται όνειρα, συνειδήσεις, ιδανικά και αξίες και ισοπεδώνονται παραδόσεις και πρακτικές, λαοί και έθνη. Να απαντήσουμε έμπρακτα στη βουλιμία των Πολυεθνικών ότι η καθαρή συνείδηση δε μπορεί να εξαγοραστεί με κανένα απολύτως τίμημα.
Η χώρα μας μέχρι σήμερα βρέθηκε αμέτρητες φορές μέσα στη δίνη και το στροβιλισμό των ιστορικών ανακατατάξεων. Σε όλες όμως ο Έλληνας βρήκε τον τρόπο να κρατηθεί απ’ την παράδοσή του, την Ορθοδοξία του, το λαϊκό του πολιτισμό, την ποίηση, τη λογοτεχνία, απ’ το λαϊκό του τραγούδι ακόμα. Το ίδιο θα κάμει και τούτη τη φορά. Στην έκφραση της τέχνης του Έλληνα δεν μπορεί και δεν πρόκειται να βάλει φίμωτρο κανένας απολύτως μεγαλοσχήμονας εχθρός της Ελλάδας, όσο και να ντύνεται φίλος μας, καταπώς λέει κι ο ποιητής. Η Ρωμηοσύνη απ’ την Τέχνη της κρατιέται και πάνω στην Τέχνη της περπατάει τους αιώνες μέσα στο Ιστορικό γίγνεσθαι. Μια Τέχνη που προβάλλει σύμβολο αναπαλλοτρίωτο στο οποίο κανένας κύριος Τόμσεν δε μπορεί να κουνήσει το δάχτυλό του, κανένας κύριος Σόϊμπλε δε μπορεί να λοιδωρήσει και καμιά Τρόϊκα δεν είναι σε θέση να τη διαπραγματευτεί, γιατί η Τέχνη δεν υπακούει σε μνημόνια.
Τέλος, αφού ως melivoia blogspot… ευχηθούμε το καλύτερο για όλο τον κόσμο ενόψει της ανατολής του 2013, εκφράζουμε την αισιοδοξία μας ν’ αποπερατώσουμε μέσα στο νέο έτος την “ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΔΥΣΣΕΑ” και να ξεκινήσουμε τη δημοσίευση ενός άλλου εφάμιλλου χειρόγραφου, που καρτερεί τη σειρά του χωμένο στην κατάψυξη της βιβλιοθήκης μου. Και παράλληλα μ’ αυτά ν’ αρχίσουμε δειλά και τη δημοσίευση των πρώτων ιστορικών στοιχείων της Μελίβοιας, προκειμένου να φτάσουμε περπατώντας πάνω στους αιώνες ως τη σύγχρονη Αθανάτη.
Καλή Χρονιά σε όλους
με δύναμη και υγεία.
ΤΣΙΝΤΖΙΡΑΚΟΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ τ. ΒΑΪΟΥ
